محسن رنانی
علی رضاقلی (والا) متفکری پرکار بود که ژرفای تاریخ ایران را شکافت و مرواریدی با عنوان «نظریه اقتصاد غارتی-معیشتی» را از آن بیرون کشید. او روشنفکری عمل‌گرا بود که از گفتن واقعیت به حکومت و مردمان پروا نداشت و این کار بزرگ را هم در دو کتاب برجسته «جامعه‌شناسی خودکامگی» و «جامعه‌شناسی نخبه‌کشی» و هم در یکی از جدیدترین کتاب‌هایش با عنوان «اگر نورث ایرانی بود» به انجام رساند. شوربختانه، علی رضاقلی دو سال پیش چشم از جهان فروبست اما میراث ماندگارش در نوشته‌های ارزشمندش در دسترس توسعه‌خواهان و توسعه‌جویان ایرانی است.
کتاب حاضر هفتمین روایت از مجموعه «گفت‌وگوهای توسعه» است که با تکیه بر بازخوانی نوشته‌های استاد فقید علی رضاقلی و گفت‌وگو با ایشان، تهیه و تدوین شده است؛ و کوششی است در جهت معرفی اندیشه‌های والای رضاقلی. روایت رضاقلی از توسعه دارای دو بخش کلی است: بخش نخست به طرح ایده‌های او درباره توسعه اختصاص دارد؛ و بخش دوم، نقدهایی است که منتقدان این دور از گفت‌وگوها بر روایت ایشان داشته‌اند؛ و بخش سوم نیز راهبردهای توسعه ایران بر اساس ارکان روایت رضاقلی از توسعه ایران را به اجمال نشان می‌دهد. چرخه شوم تکرار در عوض تکامل، که اقتصاد را گرفتار ناامنی و غارت مداوم می‌کند، در مرکز این روایت قرار دارد و در جنبه‌های مختلف از زیست اجتماعی، نشانه‌های آن بازنمایی می‌شود. بضاعت جغرافیایی نیز در این چرخه شوم، نقشی پررنگ دارد و عناصر مهم آن مانند کم‌آبی در نظام‌های فکری و مسئله‌های اجتماعی، به وفور به چشم می‌خورند و تنوع اندک منابع در این جغرفیا، عاملی است که رضاقلی آن را اساس شکنندگی ائتلاف‌ها و نظم‌های اجتماعی ایران دانسته است.
تهیه کتاب روایت استاد علی رضاقلی از مسئله توسعه در ایران و مطالعه متن کامل مقدمه محسن رنانی بر کتاب
دیدگاهتان را بنویسید