این روزها حکومت دوباره اعتماد به نفس پیدا کرده است، اُشتُلُم میکند و نفسکش میزند و دوباره گشت ارشاد را به راه انداخته است؛ اما این بار با شکلی از تهاجم نرم و با سطح مدرنتری از اهانت و تهدید.
من البته از این موضوع خیلی خوشحالم چون نشانه آشکاری از وخیم شدن درجه پیری سیستم است. و هرچه درجه پیری سیستم بالاتر برود، فروپاشی درونیاش تسریع و رساندنش به نقطه تمکین و تسلیم، برای جامعه کمهزینهتر خواهد شد.
خواهشم از جوانها این است که وقتی ماموران گشت ارشاد به آنها مراجعه می کنند و تذکر میدهند یا با دوربین عکسشان را میگیرند و تهدیدشان میکنند که «اگر حجاب اختیاری و آزادی می خواهید پس حکومت هم دزدها و قدارهبندها را آزاد میکند»، اصلا ناراحت نشوند و مشاجره نکنند. به ماموران لبخند بزنید، آن بیچارهها هم اسیر یک سیستم فرسوده و پیر شدهاند. آنها هم هموطنان ما هستند که نوع مظلومیتشان با شما فرق میکند. به آنها لبخند بزنید و با آنها همدلی کنید، نه به خاطر حکومت، بلکه به خاطر آن مامور هموطن که تحت فشار سختِ این شغل روانفرسا است. اما وقتی آن مامور هموطن رفت، به زندگی طبیعی خودتان بازگردید؛ این بهترین راه زمینگیر کردن یک سیستم گرفتار «تناقض غرور و ناتوانی» است. این ساختار دارد آخرین ذخیرههای باقی مانده انرژی خودش را اینجوری هدر میدهد، شما هم کمکش کنید.
من در این فایل صوتی که عنوان آن «حکمرانی کاریکاتوری» است، توضیح دادهام که چرا حکومت دست به این کارها میزند و چرا این کارها برای جامعه نشانه امیداوار کنندهای است. پس شادمان باشید و برای لحظهای دل مامور هموطن را به دست آورید؛ با او همراهی کنید و به او بگویید «فقط به خاطر تو»؛ حتی مأمور را در آغوش بگیرید و از او تشکر کنید که تلاش میکند وظیفهاش را به خوبی انجام دهد. اما وقتی رفت، زندگی و پوششتان را آنجور که دوست دارید ادامه بدهید و در این راه مقاومت کنید. صبر شادمانه یعنی همین.
قرار بود بحث «حکمرانی کاریکاتوری» را در ۲۲ خرداد، در مراسم رونمایی «کتاب توسعه ۱۴۰۱» در خانه اندیشمندان علوم انسانی ارایه کنم. ولی چون دیرهنگام شده بود و من آخرین سخنران بودم، از سخنرانی انصراف دادم. اما بنا به درخواست حاضران آن مراسم، این بحث را بعدا (در ۲۰ تیرماه جاری) در جمع برخی دانشجویانم ارایه کردم و اکنون منتشر می کنم.
نموداری که در فایل صوتی مکرر به آن ارجاع داده شده است:
مقاله سال ۱۳۸۵ (گذار از گذار سوم) که در سخنرانی به آن اشاره شده است را اینجا ببینید.