محسن رنانیاز هنگامی که اعلام کردم می‌خواهم از حوزه اقتصاد سیاسی فاصله بگیرم و بر حوزه توسعه متمرکز شوم، جمعی از دانش‌آموختگان و دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری رشته‌های اقتصاد، جامعه شناسی، علوم سیاسی، روانشناسی، انسانشناسی، تاریخ و … گرد هم آمدند تا مرا در حوزه مطالعات توسعه یاری کنند.
آنان نام خود را «پویش فکری توسعه» گذاشتند، چرا که معتقد بودند باید اندیشیدن برای مساله توسعه کشور را به یک حرکت مستمر در بین نخبگان و روشنفکران تبدیل کنیم.
این جمع، اکنون به چند گروه تقسیم شده و هر گروه در حال خواندن منابع علمی کلاسیک و معاصر در حوزه توسعه است تا به شیوه ای کاملاً آکادمیک (مطالعه کیفی) روایت نظریه‌پردازان جهانی توسعه را استخراج کند. به گمان من دو تا سه سال طول خواهد کشید تا این کار بزرگ به پایان یابد.
همزمان پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس نیز پیشنهاد من برای برگزاری سلسله نشست‌هایی با عنوان «گفت‌وگوهای توسعه» را پذیرفت.
هدف این بود که در سلسله نشست‌هایی بین صاحب‌نظران ایرانی که مساله توسعه دغدغه آنان بوده است برگزار شود تا گفت‌وگوهایی درباره مساله توسعه ملی شکل بگیرد و این گفتوگوها منجر به استخراج روایت دقیق‌تر و شفات‌تری از دیدگاه صاحب نظران ایرانی درباره مساله توسعه ایران شود. با این امید که این گفتوگوها کم کم به تولید گفتارهای منظم در حوزه توسعه ملی منجر شود و سپس این گفتارها در بلندمدت به پدیداری گفتمانی نو از توسعه ایران بینجامد.
نخستین دور از «گفت‌وگوهای توسعه» پیرامون نظریات دکتر محمود سریع القلم در مهر و آبان ۱۳۹۶ درپژوهشکده اقتصاد تربیت مدرس برگزار شد. یاران «پویش فکری توسعه» همت کردند و همه نوشتارهای دکتر سریع‌القلم را بازخوانی کردند و روایت اولیه‌ای از دیدگاه سریع القلم استخراج شد و سپس نشست‌ها حول این متن اولیه آغاز شد.
این گفتوگوها با حضور گروه بازخوانی و سه استاد ناقد، ۱۶ ساعت به طول انجامید و نهایتاً «روایت محمود» درباره توسعه ایران استخراج شد که به زودی نهایی و منتشر می‌شود. (روزنامه شرق امروز، گزیده ای از مباحث این نشست‌ها را منتشر کرده است).
در آذر و دی ماه نیز دور دوم گفت‌وگوهای توسعه پیرامون نظریات دکتر مقصود فراستخواه برگزار شد تا بتوانیم «روایت مقصود» از مساله توسعه ایران را استخراج کنیم. گزارشی از این نشست‌ها نیز به زودی منتشر می شود.
انشاء‌الله در بهمن ماه نیز دور سوم گفت‌وگوهای توسعه با حضور دکتر مسعود نیلی برگزار خواهد شد تا «روایت مسعود» از مساله توسعه در ایران استخراج شود. و اگر توفیق الهی همراه باشد این گفتوگوها تا استخراج روایت دهها نفر از صاحب‌نظران این دیار که درباره توسعه کشور دغدغه‌مند بوده و اندیشه کرده اند، ادامه خواهد یافت.
این نشست‌ها به صورت غیرعمومی و بدون حضور خبرنگاران و تنها با حضور اعضای تیم بازخوانی و استادانی که به عنوان ناقد علمی دعوت می‌شوند برگزار می‌شود تا گفتوگوها بتواند در فضایی کاملا آرام و علمی پیش برود.
علاقه‌مندان می‌توانند گزارش منظم برگزاری سلسله نشست‌‌‌های «گفت‌وگوهای توسعه» و همچنین متن کامل روایت صاحب‌نظران از توسعه ایران را که در آینده به تدریج منتشر می‌شود، در وبسایت پویش فکری توسعه دنبال کنند.
محسن رنانی
۲ بهمن ۱۳۹۶
برخی واکنش‌ها به نوشتار بالا:
محمود، مسعود، مقصود، محسن و ما خبرنگاران
یک پوزش
در یادداشت هفته گذشته من که در آن «گفت‌وگوهای توسعه» را معرفی کردم این عبارت را آورده بودم: «این نشست‌ها به صورت غیرعمومی و بدون حضور خبرنگاران و تنها با حضور اعضای تیم بازخوانی و استادانی که به عنوان ناقد علمی دعوت می‌شوند برگزار می‌شود تا گفتوگوها بتواند در فضایی کاملا آرام و علمی پیش برود»
برخی از خبرنگاران عزیز در فضای مجازی گله کرده بودند که «مگر حضور خبرنگاران فضا را ناآرام می‌کند؟». و گفته بودند که «مگر می‌شود پشت درهای بسته، برای توسعه، پویش راه انداخت؟».
ضمن پوزش از عزیزان خبرنگار، باید بگویم که این نشست‌ها برای شنیدن آن بخش از دیدگاههای این متفکران است که امکان طرح آنها در مقالات و کتاب‌هایشان نبوده است یا شنیدن حرف‌‌های مگویی که تاکنون به هر دلیل یا علتی نگفته‌اند و در نوشته‌هایشان نیاورده‌اند. بنابراین ذات این نشست‌ها اقتضا می‌کند که غیرعمومی و غیرخبری باشد و صاحب‌نظران بدون نگرانی از این که مبادا صحبت‌هایی که می‌کنند به فضای عمومی راه یابد، سخن بگویند، مثال بزنند و تحلیل کنند. البته گزارش خبری این نشست‌ها توسط پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس، تنظیم و در رسانه‌ها منتشر می‌شود و نهایتا نیز کل روایت آنان از توسعه را انتشار عمومی خواهیم داد؛ با این حال تلاش می‌کنم تا با جلب نظر متفکران مدعو، در هر دور گفتوگوها، دستکم یکی از نشست‌ها با حضور خبرنگاران برگزار شود.
محسن رنانی
۱۰ بهمن ۱۳۹۶
